Zastosowanie tej metody w praktyce musi być poprzedzone rzetelną specjalistyczną diagnozą. Narzędzie służące do przeprowadzenia takiej diagnozy winno zawierać szerokie spektrum zadań: analizę dokumentacji medycznej, wywiad kliniczny, obserwację, diagnozę rozumienia i ekspresji mowy, orientacji czasowo- przestrzennej, leksji, grafii, kalkulii oraz wybranych aspektów percepcji słuchowej, wzrokowej i praksji. Poszczególne zadania powinny być tak dobrane, aby diagnosta mógł określić szczegółowo rodzaj i głębokość zaburzenia językowego.
Warunki te spełniają skonstruowane przez nas „Próby kliniczne do diagnozowania afazji i innych zaburzeń programowania mowy”.
Ważnymi czynnikami, które uwzględniamy to również rodzaj i stopień głębokości afazji, deficyty towarzyszące afazji, ogólny stan zdrowia i samopoczucie pacjenta oraz cechy indywidualne chorego.
Tylko bardzo dokładna, rzetelna diagnoza neurologopedyczna, w czasie której wyodrębnimy defekt podstawowy i funkcje bazowe pozwoli na skonstruowanie optymalnej ścieżki terapeutycznej, czyli podjęcie działań ułożonych wzrastającym stopniem trudności w każdym obszarze związanym z komunikacją.
Przypadki chorych z najcięższymi postaciami afazji prowadzonych metodą MTM zamieściłyśmy w naszej książce „Afazja i powrót do przeszłości”.
W metodzie MTM oprócz ścisłego dopasowania działań naprawczych do potrzeb i możliwości chorego ważne jest nawiązanie kontaktu emocjonalnego z pacjentem. Pomocny bywa uśmiech, łagodny głos, dotyk terapeutyczny a także okazywanie pacjentowi szacunku i akceptacji, zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa.
Praca z każdym pacjentem przebiega inaczej, program jest elastyczny, modyfikowany w trakcie zajęć. Ważnym elementem staje się tutaj ustawienie zadań w najbliższej strefie rozwoju pacjenta, a więc tak, by wykonał ćwiczenie wkładając weń wysiłek.
Zadanie nie może być zbyt łatwe pacjent lekceważy efekt, ani zbyt trudne wywołuje zniechęcenie. Nasze starania są zawsze ukierunkowane na sukces chorego. Osiąganie sukcesu sprzyja wzrostowi motywacji do podejmowania dalszej aktywności. Natomiast jeśli zadanie przekracza poziom aktualnych możliwości pojawia się frustracja przeradzająca się w agresję lub chęć do ucieczki. Tu znajdujemy odpowiedź na pytanie dlaczego na jedne zajęcia pacjent uczęszcza chętnie, a innych unika („nie współpracuje”).
Przy restytucji mowy posługujemy się metodami angażującymi wiele zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, czasem węch). Dokładamy starań, aby terapia była urozmaicona zajęcia zawierają ćwiczenia w mówieniu, czytaniu, pisaniu, śpiewaniu, liczeniu. Zmiany aktywności sprzyjają utrzymaniu uwagi pacjenta, zapobiegają znużeniu i zmęczeniu.
Terapię podejmujemy jak najwcześniej, uwzględniając stan psychofizyczny chorego.
Współpracę z rodziną rozpoczynamy od momentu zbierania podstawowych informacji o pacjencie i kontynuujemy na każdym etapie terapii. Bliscy chorego mogą uczestniczyć w zajęciach, by poznać możliwości pacjenta, sposoby komunikowania się z nim i otrzymać zalecenia do dalszej pracy.
W opracowanej przez nas metodzie MTM chorych z afazją nie uczymy mowy, raczej wspomagamy odbudowę ich komunikacji z otoczeniem. Każdemu pacjentowi umożliwiamy wypracowanie własnego, najwygodniejszego modelu porozumiewania się.
Mowa bywa wspierana gestem, mimiką, rysunkiem lub próbą pisania. Bazujemy na zachowanych funkcjach a nie na uszkodzonych ogniwach mowy. Priorytetem terapii jest odbudowa rozumienia mowy. Ważnym aspektem rozwijania ekspresji jest mówienie, śpiewanie i czytanie synchroniczne stanowiące pomost do samodzielnego formułowania wypowiedzi. U większości pacjentów z afazją występuje apraksja oralna kinestetyczna lub kinetyczna. Nie uważamy więc za celowe rozpoczynanie pracy od demonstrowania układów artykulacyjnych, wywoływania głosek lub prowokowania do powtarzania sylab.
Doświadczenie uczy, że bardziej uzasadnione i bardziej skuteczne jest sięganie do tekstów zautomatyzowanych, mocno zakotwiczonych
w pamięci długoterminowej. Nad defektem podstawowym pracujemy w ostatnim etapie terapii.
Za cel terapii stawiamy sobie odzyskanie przez pacjenta kompetencji językowych sprzed incydentu neurologicznego. Nie nastawiamy się jednak na osiągnięcie spektakularnego efektu w krótkim czasie. Cieszy nas uzyskanie nawet niewielkiej poprawy często okupionej dużym wysiłkiem chorego. Stosowane w praktyce strategie pracy z pacjentami zawiera webinar „Spersonalizowana terapia afazji metodą MTM ”.